A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U V Y Z
Kala-azar | Leishmania donovani parazitinin sebep olduğu, tatarcıkların ısırması ile insan vücuduna geçen, yüksek ateş, anemi, dalak ve karaciğer lezyonları ile belirgin ağır enfeksiyoz hastalık. |
Kan plazması | Kanın, sıvı halde bulunan hücreler arası maddesi. Kanın şekilli elemanlarından arındırılmış fakat fibrinojen bulunduran sıvı kısmı. |
Kan serumu | Vücut dışına alınan kanda, hücreler ile fibrinojenin fibrin haline dönüşüp hücrelerle birlikte ayrılmasından sonra geriye kalan renksiz sıvı. |
Kanlı Agar
|
Hemoliz reaksiyonun belirlenmesi için kullanılan besiyeri. |
Kapneik |
Yükseltilmiş (yaklaşık
%3) karbondioksit atmosferinde optimum gelişme gösteren. Kapnofilik. |
Kapneik İnkübasyon |
Yaklaşık %3
karbondioksit atmosferinde yapılan inkübasyon. Ayrıca bakınız; mum kavanozu. |
Kapsomer |
Virüslerde nükleik asidi saran, proteinden oluşmuş kapsidi meydana getiren
ve tek bir gen ile kontrol edilen protein birimler. |
Kapsül | Sitoplazmik zar tarafından oluşturulan, polisakkarite benzer yapıda, çoğu kere fagositozdan korunmada etkili ve dolayısı ile bakterinin patojenitesini artıran, bakteriyi kuru hava koşulları, litik enzimler gibi dış etkenlerden de koruyan bir oluşum. |
Karantina | Bulaşıcı bir hastalığa maruz kalmış ya da hastalığın inkübasyon süreci içinde hastalığa yakalanmış olma potansiyeli olan insan ya da hayvanların bu hastalığı yaymalarının önüne geçmek için hareketlerinin kısıtlanması, hastalığın görüldüğü bölgeden dışarı çıkmalarının engellenmesi. Karantina deyimi fiziksel ve kimyasal kirliliklerin yayılmasını, gıda ve çevre örnekleri ile diğer canlılara bulaşmasını önlemek için belirli bir bölgeye giriş ve çıkışların önlenmesi anlamında da kullanılır. Örneğin bir gıda işletmesi laboratuvarında kırılan bir cam erlenin gıdaya taşınmasını önlemek için laboratuvar karantinaya alınır ve kırık tüm parçalar bulunduktan sonra karantina kaldırılır. |
Karbohidrat | Kimyasal bileşimi sadece karbon (C), oksijen (O), ve hidrojen (H) olan ve genellikle hidrojen atom sayısı oksijen atom sayısının iki misli olan şekerler, nişasta, selüloz gibi bileşiklerin genel adı. |
Karboksil Grubu |
-COOH |
Katabolizma |
Maddelerin yüksek
terkiplerinin, dokularda yakılarak daha basit bileşimde maddeler meydana
gelmesi. Ayrıca bakınız; anabolizma. |
Katalaz |
Hidrojen peroksidin su
ve oksijene ayrılmasını sağlayan enzim.
|
Kazeinaz |
Kazein parçalayan bir çeşit proteaz enzimi. |
Kazeolitik |
Kazein parçalama yeteneğinde olan. Kazeinaz enzimi içeren mikroorganizma. |
Kemoheterotrof | Organik maddeleri enerji ve karbon kaynağı olarak kullanan organizmalar. Hayvanlar alemi, fungi, bakterilerin bir bölümü bu grup canlılara örnektir. |
Kemolitotrof | Kimyasal bileşikleri enerji, inorganik maddeleri elektron kaynağı olarak kullanan organizma. Ayrıca bakınız; litotrof ve kemoorganotrof. |
Kemoorganotrof | Kimyasal bileşikleri enerji, organik maddeleri elektron kaynağı olarak kullanan organizma. Ayrıca bakınız; kemolitotrof. |
Kemoototrof | Karbon dioksiti esas karbon kaynağı olarak kullanarak inorganik bileşiklerin oksidasyonundan enerji sağlayan organizmalar. |
Kemosentetik Mikroorganizmalar | Yüksek bitkilerde metabolizma sonucu meydana gelen son ürünü kullanarak bazı elementlerin doğadaki devirsel değişimlerini sağlayan mikroorganizmalar. Kemosentez yapan organizmalar. Organik bileşiklerin biyosentezini yapan organizmalar. |
Kemotaksi |
Bir
kimyasal maddeye doğru (pozitif kemotaksi) veya bir kimyasal maddeden uzağa
(negatif kemotaksi) doğru organizmanın hareketi. |
Kemotrof | Kimyasal maddeleri enerji kaynağı olarak kullanan organizma. Ayrıca bakınız; kemoototrof, kemoheterotrof. |
Kılıflı Virüsler |
Bazı virüslerde kapsidi çevreleyen, konakçı hücrenin plazma zarından virüs
ayrılırken üzerini saran ya da virüs nükleik asitlerince şifrelenerek
konakçının maddelerince sentezlenen, bazen üzerinde glukoprotein
komplekslerinin oluşturduğu çivi gibi çıkıntılarla kaplı olan bir kılıf
yapısı olan virüslere verilen ad. Kılıflı sarmal nükleik asit içeren
virüsler ve kılıflı ikozahedral virüsler gibi. |
Kingdom | Alem |
Kirby-Bauer Testi |
Kimyasal ilaçlarla yapılan tedavilere mikropların duyarlılığını tayin etmek
için kullanılan bir agar difüzyon testi. Disk difüzyon testi.
|
Klimatik Göç |
Hayvanların hava koşulları nedeniyle yaptıkları göç. Zoonozların yayılmasına
neden olur. |
Klorofil | Işığa duyarlı bir tetrapirol halkası ile merkezde magnezyum atomu olan ve fotosentezde gerek duyulan yeşil pigment. |
Kloroplast | Fotosentetik ökaryotların klorofil içeren organeli. |
Koagülaz
|
Patojen stafilokoklar tarafından salgılanan ve kanda fibrinojenden fibrin
oluşturarak insan ve çeşitli hayvan plazmalarını pıhtılaştıran bir enzim.
|
Koch Basili |
Tüberküloz basiline,
bulanın adına izafeten verilen ad. Ayrıca bakınız; tüberküloz.
|
Koenositik Hif |
Septa bulunmadığı için tek çekirdekli hücre benzeri birimlere bölünmeyen
fungus iplikçikleri. |
Kok |
Küresel ya da sferik (beyzi) biçimdeki bakteri hücresi. |
Kokobasil
|
Morfolojik olarak
yuvarlak (kok) ile çubuk (basil) arasında yer alan bakteriler.
|
Kokoid |
Yuvarlak, kok şeklinde
|
Kolera | Vibrio cholerae 'nın neden olduğu hastalık. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Koli Basili |
Escherichia coli
'nin halk arasında bilinen adı. Ayrıca bakınız; Escherichia coli.
|
Kolifaj |
E. coli
bakterisine saldıran bir bakteriyofaj. |
Koliform Bakteriler |
Gram negatif, spor oluşturmayan, laktozdan 35-37 C 'da 48 saat içinde gaz oluşturan fakültatif anaerob çubuk şeklindeki bakterilerin genel adı. Gıdalarda genel hijyenik kalitenin göstergesidir. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Kolistin |
Genellikle anaerobik
bakterilerin selektif izolasyon ve ön identifikasyonunda kullanılan bir
antibiyotik.
|
Koloni | Katı besiyerine ekilen bir tek mikroorganizma hücresinin çoğalarak oluşturduğu ve böylece çoğu kez milyonlarca hücreden meydana gelen, çıplak gözle görülebilen hücre topluluğu. Klon. |
Koloni Oluşturan Birim (kob) |
Bir
materyalde katı besiyeri kullanılarak mikroorganizma sayımı yapılırken
kullanılan deyim. Böylece sayımı yapılan materyalde sayım yapılan
besiyerinde gelişebilecek toplam canlı mikroorganizma grubu değil, bunlar
arasında sadece gelişerek koloni oluşturabilenlerin sayıldığı belirtilmiş
olur. Buna göre sayım sonucu kısaca kob/ml ya da kob/g olarak gösterilir.
Türkçe kaynaklarda bu deyimin İngilizce'si olan Colony Forming Unit 'in
kısaltması olan cfu 'ya da rastlanmaktadır.
|
Koloni Sayımı |
Katı besiyerinde koloni oluşumunun belirlenmesi ile yapılan sayımlar. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Kolonizasyon |
Konakçı dokusuna ya da
diğer yüzeylere tutunduktan sonra mikroorganizmanın çoğalması. |
Kommensal | Konakçı üzerinde ya da içinde yaşayan ancak, konakçısına zarar vermeyen organizma. |
Kommensalizm | Ortak yaşayan iki organizmadan birisi yarar sağlarken, diğerinin yarar ya da zarar görmemesi. Örneğin, aeroblar ve anaerobların bir arada bulunduğu bir ortamda aeroblar oksijeni tüketir, anaeroblar bundan yarar sağlar. |
Kompleks Virüsler |
Bakteriyofajlar gibi kompleks yapılı, kapsidi ilave yapılar içeren, nükleik
asit taşıyan baş kısmında ikozahedral şekilli kapsitleri olan, kuyruk kısmı
sarmal şekilli virüsler. |
Konidyum |
İçinde eşeysiz fungus sporu olan konidyosporların meydana geldiği spor
keseleri. |
Kontaminasyon |
Bir
mikrobun ya da hastalığın diğer bir canlıya geçmesi. Kirlenme, bulaş. |
Kovalent Bağlar | Bir ya da daha fazla elektron çiftlerinin paylaşılmasıyla moleküldeki elektronları bir arada tutan, koparılmaları için 50-200 kcal/mol gereken kuvvetli kimyasal bağlar. |
Kovalent Olmayan Bağlar | Hücrede, moleküller arasında önemli etkileşimlere aracılık eden, kopmaları için fazla enerjiye gerek olmayan bağlar. |
Kovirüs |
Bazı bitki virüslerinde görüldüğü gibi bir enfeksiyonun başlangıç safhasında
bir arada bulunan iki ya da daha fazla viral partikül. |
Ksantomegnin |
Gıdalarda küfler tarafından oluşturulan toksik bir metabolit. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Kserofil |
Optimum gelişme için az nemli ortamları seven.
|
Kserotolerant |
Optimum gelişme için normal nemli ortamlara seven ancak az nemli ortamlarda
da gelişebilen.
|
Kuru Madde Tayini ile Sayım |
Standarda dayalı indirek bir sayım yöntemi. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Küf |
İngilizce 'de "mold" kelimesinin karşılığı olan küf flamentli
mikrofungusları tanımlamak için gıda ve diğer mikrobiyoloji dallarında
kullanılmaktadır. |
Kültür |
Hücrelerin, dokuların ya da mikroorganizmaların, laboratuvarda besiyerinde
yetiştirilmesi. |